فايبرگلاس، به قطعاتي گفته مي شود كه از تركيبي از الياف شيشه و مواد پليمري به وجود مي آيند. به طور معمول، استفاده از الياف پشم شيشه در توليد قطعات فايبرگلاس، براي اين است كه بتوانند اين قطعات كامپوزيتي را تقويت كنند چراكه الياف پشم شيشه، خاصيت تقويت كنندگي دارند.
از ديگر موادي كه در توليد قطعات فايبرگلاس از آن ها استفاده مي شود مي توان بعضي از مواد پليمري را نام برد. مواد پليمري كه در توليد قطعات فايبرگلاس مورد استفاده قرار مي گيرند و از آن ها با عنوان رزين ياد مي شود، موادي هستند كه به عنوان چسباننده در توليد اين قطعات، به كار گرفته مي شوند.
در حقيقت، رزين ها كمك مي كنند تا ميزان تنش و فشار وارد شده بر قطعه فايبرگلاس بر تمامي سطح آن پخش و توزيع گردد و از اين طريق به افزايش عمر و دوام آن منجر مي شوند. فايبرگلاس، ماده و يا قطعه و يا يك ورق بسيار سبك وزن است. اين قطعات عليرغم سبكي وزن، داراي استحكام قابل توجهي هستند. همين عوامل موجب مي شود تا كاربردهاي وسيعي در صنايع مختلف و از جمله صنايع ساختمان سازي داشته باشند.
مزاياي فايبرگلاس
فايبرگلاس داراي مزاياي بسياري است. در حقيقت دارا بودن اين مزايا و ويژگي ها است كه موجب شده اين قطعات، داراي كاربردهاي متعددي نيز باشند. از جمله مزاياي فايبر گلاس مي توان به اين مورد اشاره كرد كه قطعات كامپوزيتي فايبرگلاس، در برابر مواد شيميايي و از جمله اشعه uv مقاومت خوبي از خود نشان مي دهند. از طرف ديگر استفاده از اين قطعات در صنايع مختلف بسيار مقرون به صرفه است. قطعات فايبرگلاس، داراي اشكال متنوع و طرح هاي متعدد هستند كه اين مورد هم از مزيت هاي ويژه اين قطعات است. از طرف ديگر، اين قطعات، داراي وزن سبك و استحكام بسيار بالايي نيز هستند.
رزين هاي تشكيل دهنده فايبرگلاس
به طور كلي، قطعات فايبرگلاس با توجه به نوع رزين به كار رفته در توليدشان، به چند دسته تقسيم مي شوند. همين عامل يعني دارا بودن رزين هاي مختلف موجب مي شود تا ويژگي هاي اين قطعات نيز با يكديگر تفاوت هايي داشته باشد. رزين هاي تشكيل دهنده فايبرگلاس به سه دسته تقسيم مي شوند كه عبارتند از: پلي استر، وينل استر، اپوكسي.
هر يك از مواد گفته شده داراي ويژگي هاي خاصي است. به عنوان نمونه، رزين پلي استر در برابر خوردگي، بسيار ضعيف است و مقاومت چنداني از خود نشان نمي دهد. رزين وينل استر، در برابر آسيب هايي مانند خوردگي، مي تواند تا حدودي مقاومت خود را حفظ كند. رزين اپوكسي، در برابر خوردگي بسيار مقاوم است. اين نوع رزين، هم چنين در برابر حرارت و دماي هوا نيز مقاومت بالايي دارد.
از ميان رزين هاي گفته شده، رزين پلي استر غير اشباع ارتوفتاليك، كاربردهاي بسيار بيشتري نسبت به ساير موارد دارد و در ساخت قطعات فايبرگلاس، بيش از بقيه مورد استفاده قرار مي گيرد. از ويژگي هاي مهم اين نوع رزين، مي توان به استحكام بالاي آن اشاره كرد. از طرف ديگر قيمت آن نيز مناسب است.
كاربرد پشم شيشه در توليد فايبرگلاس
علاوه بر رزين ها، يكي ديگر از مواد اوليه كه در توليد فايبرگلاس مورد استفاده قرار مي گيرد، پشم شيشه است. به طور معمول، سه نوع پشم شيشه در توليد قطعات كامپوزيتي، مورد استفاده واقع مي شود كه عبارتند از: الياف سوزني، الياف حصيري، تركيبي از الياف سوزني و الياف حصيري. در ادامه به توضيح مختصر هر يك از اين موارد خواهيم پرداخت.
1- الياف سوزني
يكي از انواع پشم شيشه كه در توليد قطعات فايبرگلاس مورد استفاده قرار مي گيرد الياف سوزني است. الياف سوزني، داراي وزني پايين هستند و قيمت آن ها نيز بسيار پايين است. اما استحكام اين نوع از الياف پشم شيشه، نسبت به دو نوع ديگر آن، بسيار كم تر است.
2- الياف حصيري
الياف حصيري، نوع ديگر الياف پشم شيشه هستند كه در توليد قطعات كامپوزتي از آن ها استفاده مي شود. اين الياف، استحكام بسيار بيشتري نسبت به الياف سوزني دارند. كاربرد اين الياف در قطعات فايبرگلاس موجب مي شود تا اين قطعات، داراي استحكام و مقاومت قابل توجهي باشند. اما وزن و قيمت الياف حصيري نسبت به الياف سوزني، بالاتر است.
3- تركيبي از الياف سوزني و الياف حصيري
بسياري از كارخانه ها و يا كارگاه هاي توليد قطعات فايبرگلاس، در تهيه قطعات كامپوزيتي، از تركيبي از الياف سوزني و الياف حصيري استفاده مي كنند. بنابراين عامل، قطعه فايبرگلاس توليد شده، قطعه اي سبك وزن خواهد بود كه داراي استحكام قابل توجه و قيمت پايين است.
كاربردهاي فايبرگلاس
به طور كلي فايبرگلاس در زمينه هاي مختلف و صنايع متعدد مورد استفاده قرار مي گيرد. از جمله اين كاربردها مي توان به اين موارد اشاره كرد:
الف: به عنوان عايق كننده مخازن آب و اسيد ب: در توليد قطعه هاي خودرو از قبيل سپر خودرو، كابين و…
ج: توليد ايرانيت د: ساخت سيلوهاي سيماني ه: ساخت بدنه و كاور تجهيزات پزشكي و صنعتي و…
و: توليد صنايع دريايي و هوايي ز: كاربرد در صنايع ساختماني از قبيل پاركينگ، ساخت مجسمه، ساخت دكور،
ويترين، ساخت استخر و جكوزي، سينك ظرفشويي و دستشويي و…..